Świat chasydów na Bukowinie zdaje się przeminął. Niegdyś region ten stanowił centrum życia chasydzkiego. W miasteczkach takich jak: Wyżnica, Kuty, Kosów, Kamieniec Podolski, Nowa Uszyca, Winnica czy Sadogóra wznosiły się dwory chasydzkiej dynastii Różyn-Sadogóra. II wojna światowa stała się cezurą , która na zawsze przerwała ciągłość chasydzkich dziejów w tych miejscach. Projekt „Dyskursy wewnętrznej i zewnętrznej pamięci o chasydzkiej kulturze na Bukowinie” odbywający się w ramach programu GESCHICHTSWERKSTATT EUROPA realizowanego przez niemiecką fundację "Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość" oraz Instytut Historii Stosowanej we Frankfurcie nad Odrą przez Fundację „Zmiana” przy współpracy z Muzeum Historii i Kultury Żydów Bukowiny ma za zadanie zbadać świadomość dzisiejszej społeczności, zamieszkującej miejsca, w których kiedyś rezydowali cadycy dynastii sadogórskiej. Interesuje nas komunikacja, jaka zachodzi między mieszkańcami owych miasteczek a pielgrzymami chasydzkimi, wciąż odwiedzającymi tak święte dla nich miejscowości. Ważną kwestią będzie fenomen pamięci, która niejako wywędrowała z tych miejsc , jest ciągle przechowywana przez chasydów żyjących w Izraelu i USA i powraca do tych miejsc za sprawą pielgrzymujących. Chcemy prześledzić wpływ owej pamięci zewnętrznej na współczesną rzeczywistość miasteczek, jak zmienia się tam życie kulturalne i rozwój ekonomiczny. Czy przeszłość jest wciąż obecna w pamięci mieszkańców i krajobrazie kulturowym? Jeśli tak, to w jaki sposób ona się przejawia?
Stawiamy sobie za cel sformułowanie odpowiedzi na pytanie: jak dzisiaj pamięć chasydów z zewnątrz wpływa na pamięć współczesnych mieszkańców miasteczek, które słynęły z tego, że zamieszkiwali w nich cadycy dynastii sadogórskiej i stanowiły one dla nich centrum życia i kultury. Była to przestrzeń przesycona specyficzną duchowością i nabrzmiała od niesamowitych historii. Historie te były spisywane przez tak znamienite osoby jak Martin Buber czy Szymon Ansky. Również współcześni badacze czerpią z bogatej historii tego regionu, jak na przykład David Assaf. Zbierzemy materiał dotyczący współczesnych przekazów na temat chasydzkiej historii oraz zbadamy relacje zachodzące między chasydzkimi pielgrzymami a lokalną społecznością. Następnie będziemy chcieli upowszechnić naszą wiedzę i udostępnić ją szerszej publiczności poprzez stworzony przez nas wirtualny przewodnik.
8 osobowy zespół złożony z antropologów i ekspertów z dziedziny historii i kultury o Ukrainie będzie pracował od marca do listopada. Od marca do lipca będzie trwało przygotowanie merytoryczne do badań przeprowadzanych na Ukrainie. Korzystając ze źródeł historycznych, dostępnej literatury w języku polskim, angielskim, ukraińskim, a także jidysz zbierzemy materiał, który stanie się podstawą dalszych kroków. Ekspertka Ania Ciałowicz przeprowadzi seminarium na temat dziejów dynastii Różyn-Sadogóra. Zapoznamy się z przeszłością danych miejscowości, ich znaczeniem dla chasydzkiej społeczności kiedyś i dzisiaj. Następnie odbędzie się warsztat na temat dokumentacji wizualnej w badaniach etnograficznych. W lipcu podczas pierwszego dwutygodniowego wyjazdu zatrzymamy się w Czerniowcach i przemierzymy trasę Wyżnica (obecnie znajduje się tam dwór cadyka, cmentarz i święte dla chasydów miejsce kąpieli założyciela ruchu chasydzkiego – Baal Szem Towa), Czortków, Husiatyń, Bojany, Sadogóra, Kamieniec Podolski, Złoty Potok (tutaj znajdowała się letnia rezydencja Izraela z Różyna), a także spróbujemy dotrzeć do miejscowości Horecze, o której w swojej książce wspomina Icchak Ewen - , jak również do miejscowości Okopy Świętej Trójcy. Podczas tego wyjazdu zostaną przeprowadzone pogłębione wywiady z mieszkańcami owych miejscowości, jak również szczegółowa dokumentacja fotograficzna oraz zostaną zebrane fotografie archiwalne z muzeów, izb pamięci i prywatnych zbiorów. W sierpniu materiał zostanie opracowany i powstanie wstępny projekt wirtualnego przewodnika. Podczas drugiego dwutygodniowego wyjazdu we wrześniu zatrzymamy się w Winnicy. Zrealizujemy trasę: Różyn, Poherebyszcze, Skwira, Bracław, a następnie 6 września udamy się do miejscowości Humań, do której na Nowy Rok – Rosz Haszana(który wypada 8 września) zjeżdżają się chasydzcy pielgrzymi z całego świata na grób cadyka Nachmana z Bracławia. Jakoże w czasie dwudniowego święta zakazane jest wszelkie rejestrowanie wydarzeń, będziemy musieli przeprowadzić dokumentację wcześniej. Szczególnie istotne będą dla nas interakcje zachodzące między społecznością lokalną i chasydami. Wywiady z mieszkańcami oraz przedstawicielami lokalnych władz pozwolą nam stworzyć obraz relacji jakie zachodzą między pamięcią chasydów a pamięcią lokalną. Będziemy pytać o to, jak kiedyś wyglądało życie w miasteczku, co działo się z dworami cadyków po II wojnie światowej, jak dzisiaj wyglądają relacje z chasydami. Po powrocie materiał etnograficzny zostanie opracowany, powstanie cyfrowa baza wywiadów. Efekty zostaną umieszczone na stronie internetowej w postaci wirtualnego przewodnika dostępnego w językach: polskim, angielskim, ukraińskim i jidysz. Wirtualny przewodnik będzie zawierał materiał zebrany przez nas podczas badań, będzie on świadectwem współczesnych, ale także zostaną umieszczone fragmenty książki Icchaka Ewena, którą pisał w XIX wieku przemierzając chasydzkie szlaki na Bukowinie. Będzie stanowić to pewną całość, skonfrontowanie historycznych przekazów z dzisiejszymi narracjami.
Rezultatem projektu będzie wirtualny przewodnik, w którym umieszczone zostaną trasy przemierzone przez nas podczas wyjazdów. Zostaną one zaznaczone na współczesnych mapach Ukrainy i zestawione z mapami archiwalnymi. Utworzą one swoiste interaktywne ścieżki pamięci, wraz z dokumentacją fotograficzną, przeprowadzonymi wywiadami, artykułami napisanymi przez uczestników, a także z fragmentami literatury – książką napisaną w XIX w. przez Icchaka Ewena, która stanowi relację z jego pobytu w tych miejscach. Przewodnik będzie dostępny w języku polskim, angielskim oraz ukraińskim.
(zdj. Anna Kulikowska)
Stawiamy sobie za cel sformułowanie odpowiedzi na pytanie: jak dzisiaj pamięć chasydów z zewnątrz wpływa na pamięć współczesnych mieszkańców miasteczek, które słynęły z tego, że zamieszkiwali w nich cadycy dynastii sadogórskiej i stanowiły one dla nich centrum życia i kultury. Była to przestrzeń przesycona specyficzną duchowością i nabrzmiała od niesamowitych historii. Historie te były spisywane przez tak znamienite osoby jak Martin Buber czy Szymon Ansky. Również współcześni badacze czerpią z bogatej historii tego regionu, jak na przykład David Assaf. Zbierzemy materiał dotyczący współczesnych przekazów na temat chasydzkiej historii oraz zbadamy relacje zachodzące między chasydzkimi pielgrzymami a lokalną społecznością. Następnie będziemy chcieli upowszechnić naszą wiedzę i udostępnić ją szerszej publiczności poprzez stworzony przez nas wirtualny przewodnik.
8 osobowy zespół złożony z antropologów i ekspertów z dziedziny historii i kultury o Ukrainie będzie pracował od marca do listopada. Od marca do lipca będzie trwało przygotowanie merytoryczne do badań przeprowadzanych na Ukrainie. Korzystając ze źródeł historycznych, dostępnej literatury w języku polskim, angielskim, ukraińskim, a także jidysz zbierzemy materiał, który stanie się podstawą dalszych kroków. Ekspertka Ania Ciałowicz przeprowadzi seminarium na temat dziejów dynastii Różyn-Sadogóra. Zapoznamy się z przeszłością danych miejscowości, ich znaczeniem dla chasydzkiej społeczności kiedyś i dzisiaj. Następnie odbędzie się warsztat na temat dokumentacji wizualnej w badaniach etnograficznych. W lipcu podczas pierwszego dwutygodniowego wyjazdu zatrzymamy się w Czerniowcach i przemierzymy trasę Wyżnica (obecnie znajduje się tam dwór cadyka, cmentarz i święte dla chasydów miejsce kąpieli założyciela ruchu chasydzkiego – Baal Szem Towa), Czortków, Husiatyń, Bojany, Sadogóra, Kamieniec Podolski, Złoty Potok (tutaj znajdowała się letnia rezydencja Izraela z Różyna), a także spróbujemy dotrzeć do miejscowości Horecze, o której w swojej książce wspomina Icchak Ewen - , jak również do miejscowości Okopy Świętej Trójcy. Podczas tego wyjazdu zostaną przeprowadzone pogłębione wywiady z mieszkańcami owych miejscowości, jak również szczegółowa dokumentacja fotograficzna oraz zostaną zebrane fotografie archiwalne z muzeów, izb pamięci i prywatnych zbiorów. W sierpniu materiał zostanie opracowany i powstanie wstępny projekt wirtualnego przewodnika. Podczas drugiego dwutygodniowego wyjazdu we wrześniu zatrzymamy się w Winnicy. Zrealizujemy trasę: Różyn, Poherebyszcze, Skwira, Bracław, a następnie 6 września udamy się do miejscowości Humań, do której na Nowy Rok – Rosz Haszana(który wypada 8 września) zjeżdżają się chasydzcy pielgrzymi z całego świata na grób cadyka Nachmana z Bracławia. Jakoże w czasie dwudniowego święta zakazane jest wszelkie rejestrowanie wydarzeń, będziemy musieli przeprowadzić dokumentację wcześniej. Szczególnie istotne będą dla nas interakcje zachodzące między społecznością lokalną i chasydami. Wywiady z mieszkańcami oraz przedstawicielami lokalnych władz pozwolą nam stworzyć obraz relacji jakie zachodzą między pamięcią chasydów a pamięcią lokalną. Będziemy pytać o to, jak kiedyś wyglądało życie w miasteczku, co działo się z dworami cadyków po II wojnie światowej, jak dzisiaj wyglądają relacje z chasydami. Po powrocie materiał etnograficzny zostanie opracowany, powstanie cyfrowa baza wywiadów. Efekty zostaną umieszczone na stronie internetowej w postaci wirtualnego przewodnika dostępnego w językach: polskim, angielskim, ukraińskim i jidysz. Wirtualny przewodnik będzie zawierał materiał zebrany przez nas podczas badań, będzie on świadectwem współczesnych, ale także zostaną umieszczone fragmenty książki Icchaka Ewena, którą pisał w XIX wieku przemierzając chasydzkie szlaki na Bukowinie. Będzie stanowić to pewną całość, skonfrontowanie historycznych przekazów z dzisiejszymi narracjami.
Rezultatem projektu będzie wirtualny przewodnik, w którym umieszczone zostaną trasy przemierzone przez nas podczas wyjazdów. Zostaną one zaznaczone na współczesnych mapach Ukrainy i zestawione z mapami archiwalnymi. Utworzą one swoiste interaktywne ścieżki pamięci, wraz z dokumentacją fotograficzną, przeprowadzonymi wywiadami, artykułami napisanymi przez uczestników, a także z fragmentami literatury – książką napisaną w XIX w. przez Icchaka Ewena, która stanowi relację z jego pobytu w tych miejscach. Przewodnik będzie dostępny w języku polskim, angielskim oraz ukraińskim.
(zdj. Anna Kulikowska)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz